Kto nie musi rejestrować się w BDO ?

Kto nie musi rejestrować się w BDO — w Polsce niektóre podmioty są zwolnione z obowiązku rejestracji w Bazie Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami (BDO). 

Zwolnienia te dotyczą przede wszystkim wytwórców odpadów i są dokładnie określone przez ustawodawcę. W tym artykule przytoczę wszystkie przypadki w przystępnej formie wraz z przykładami. Zapraszam do lektury. 

Kto nie musi rejestrować się w BDO — podstawowe założenia

Podstawowym założeniem zwalniającym z rejestracji w systemie BDO jest brak obowiązku prowadzenia Ewidencji BDO. W tym miejscu zapewne wiele osób zacznie się zastanawiać, co to ewidencja BDO? Zainteresowanych odeślę do artykułu: Ewidencja odpadów — kto ma obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów?, w którym szczegółowo wyjaśniam tę kwestię. Natomiast na potrzeby tego artykułu powinna wystarczyć informacja, że ewidencja BDO wiąże się z bieżącym monitorowaniem wytworzonych ilości odpadów, oraz monitorowaniem odpadów, które są przekazywanie firmom odbierającym odpady (ewidencja powinna być prowadzona na bieżąco w systemie BDO).

Zatem, kto nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji BDO? Ustawodawca przewidział kilka przypadków zwolnienia z prowadzenia ewidencji. Poniżej lista: 

• katalog odpadów określający grupę odpadów, która do pewnych limitów jest zwolniona z prowadzenia ewidencji, natomiast po przekroczeniu tych limitów prowadzenie ewidencji będzie wymagane. Limity poszczególnych odpadów, zwolnień z prowadzenia ewidencji określa Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 12 listopada 2024 r. (które wchodzi w życie z dniem 01.01.2025 r.). Dla ułatwienia, poniżej na końcu akapitu zamieszczam tabelę z listą odpadów zawartą ww. rozporządzeniu. 
• wytwórcy odpadów komunalnych, do których możemy zaliczyć firmy prowadzące działalność administracyjno-biurową, usługową, itp., które w ramach prowadzonej działalności wytwarzają jedynie odpady o charakterze i składzie podobnym do powstających w gospodarstwach domowych. Do takich odpadów możemy również zaliczyć:
  • makulaturę, 
  • opakowania,
  • meble i inne odpady wielkogabarytowe,
  • zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
  • odpady powstające w wyniku bytowania pracowników (np. papierki po kanapkach, butelki po napojach).

Pod warunkiem że odpady te nie zawierają substancji niebezpiecznych i mieszczą się w limitach określonych w katalogu opisanym w poprzednim akapicie. 

• wytwórców odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te zostały przekazane do stacji demontażu lub punktu zbierania pojazdów,
• wytwórców odpadów będących rolnikami gospodarującymi na powierzchni użytków rolnych poniżej 75 ha.

RODZAJE I ILOŚCI ODPADÓW, DLA KTÓRYCH NIE MA OBOWIĄZKU PROWADZENIA EWIDENCJI ODPADÓW

Kto nie musi się rejestrować w BDO — zwolnienie całkowite z obowiązku prowadzenia ewidencji

W poprzednim akapicie omówiłam podmioty, które są zwolnione z ewidencji pod pewnymi warunkami, a co za tym idzie nie muszą się rejestrować w BDO. Natomiast ustawodawca przewidział również przypadki, w których można zastosować całkowite zwolnienie z prowadzenia ewidencji, a tym samym u takich podmiotów nigdy nie nastąpi przesłanka do rejestracji w BDO. 

• osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne nie prowadzące działalności gospodarczej, które wykorzystują odpady na własny użytek. Przykładem takiego wykorzystania odpadów może to być na przykład wykorzystanie gruzu do utwardzenia podłoża lub budowy fundamentów. 
• podmioty organizujące nieprofesjonalne zbieranie odpadów, nieprowadzące działalności gospodarczej w zakresie gospodarki odpadami. Przykładem może być zbieranie nakrętek w placówkach oświatowo-wychowawczych podczas akcji charytatywnych. W przypadku drobnej działalności gospodarczej możemy także uznać zbieranie niektórych odpadów niebezpiecznych jak świetlówki, tonery czy laptopy w małych sklepach lub przeterminowanych leków i opakowań po nich w aptekach.
• podmioty posiadające ziemię, na której są stosowane komunalne osady ściekowe wykorzystywane m.in. w rolnictwie oraz przy dostosowywaniu gruntów do określonych potrzeb 
• transportujący wytworzone przez siebie odpady. Przykładem może być przewożenie z gospodarstwa domowego, czy małej firmy zużytego sprzętu elektrycznego do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów tzw. PSZOK-u

Kto nie musi się rejestrować w BDO — ankieta

Jeżeli po przeczytaniu tego artykułu nadal będziecie mieli wątpliwości czy rejestracja w BDO jest wymagana w Twoim przypadku, zachęcam do skorzystania z prostego narzędzia w postaci ankiety, która pozwala określić przesłanki do rejestracji w BDO. Link do ankiety na końcu artykułu.

Kto nie musi się rejestrować w BDO — przypadki przeniesienia obowiązku na inny podmiot

Poniżej przedstawię przypadki, które mogą zwolnić na z obowiązku rejestracji w BDO, mimo że pierwotnie dany podmiot jest właścicielem lub wytwórcą odpadu. Są to dwa przypadki: 

• Wytwarzanie odpadów w wyniku świadczenia usług. W takim przypadku domyślnie wytwórcą odpadów jest firma, która świadczyła usługę i w wyniku tej działalności powstały odpady. Jeżeli np. zleciliśmy usługę remontu, to za powstałe w wyniku świadczenia takiej usługi odpady będzie odpowiedzialna firma wykonująca tę usługę i to na niej ciąży obowiązek zadbania o wpis do rejestru BDO. Podobnie będzie z wymianą oleju w firmowym samochodzie, czy wymianą oświetlenia w biurze — jeżeli zlecimy takie prace zewnętrznej firmie, to ona będzie odpowiedzialna za wytworzone odpady (w tym przypadku przepracowany olej silnikowy, czy zużyte świetlówki).

Istnieje możliwość przerzucenia odpowiedzialności za wytworzone odpady na firmę zlecającą daną usługę, ale musi to być jasno określone w umowie zawartej między tymi podmiotami. 

• Różne podmioty korzystające z tego samego lokalu. Jest to szczególny przypadek, w którym dopuszcza się przeniesienie odpowiedzialności za wytworzone odpady tylko na jeden podmiot lub na wynajmującego dany lokal jeżeli przejmujący zapewni postępowanie z odpadami zgodne z przepisami. Przeniesienie takiej odpowiedzialności jest możliwe wyłącznie pod warunkiem zawarcia odpowiedniej umowy w formie pisemnej. Przykładem zastosowania takiego przeniesienia odpowiedzialności może być podnajmowanie jednego stanowiska w salonie kosmetycznym lub stanowiska w zakładzie mechanicznym. W takim przypadku podnajmujący może umówić się z właścicielem lub inną firmą, działająca w tym samym zakładzie, że przejmie jego obowiązki związane z odpowiedzialnością za wytwarzane odpady. 

Kto nie musie się rejestrować w BDO — szczególny przypadek dotyczący jednostki handlu detalicznego wydający torby z tworzyw sztucznych. 

Kto nie musie się rejestrować w BDO — Jest to jedyny przypadek w tym zestawieniu, który nie dotyczy wytwarzania odpadów. 

Obowiązek rejestracji w Rejestrze BDO dotyczy sklepów i hurtowni, które wydają torby na zakupy z tworzyw sztucznych, za które należy pobierać opłatę recyklingową. Te jednostki handlu nie muszą prowadzić ewidencji odpadów w BDO, ale muszą prowadzić ewidencję nabytych i wydanych toreb z tworzyw sztucznych (poza systemem BDO) i składać raporty w BDO.

W przypadku wydawania toreb z tworzyw sztucznych przewidziany jest jeden wyjątek. Jeżeli dana jednostka handlu wydaje tylko bardzo lekkie torby na zakupy tzw. zrywki, które nie podlegają opłacie recyklingowej, to nie musi się rejestrować w BDO. 

Warto doprecyzować, że bardzo lekkie torby na zakupy z tworzyw sztucznych to te, których grubość nie przekracza 15 mikrometrów i są wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności.

Kto nie musi się rejestrować w BDO — przypadek szczególny dotyczący obowiązku ewidencji

Na koniec chciałam opisać bardzo szczególny przypadek, który zapewne jest bardzo rzadko spotykany, ale żeby wyczerpać temat całkowicie, nie można go pominąć. 

Zgodnie z Art. 69 ust. 4 ustawy o odpadach, dopuszcza się niesporządzanie Karty Przekazania Odpadów (KPO) będącej częścią ewidencji, jeżeli jeden z posiadaczy odpadów nie jest objęty obowiązkiem prowadzenia ewidencji odpadów. 

Natomiast jeżeli podmiot, który przekazuje odpady, jest zwolniony z obowiązku pełnej ewidencji, czyli nie przekroczył ilości wytworzonych odpadów (100 kg dla odpadów niebezpiecznych i 5 ton dla pozostałych) nie ma potrzeby prowadzenia kart ewidencji odpadów (KEO).

Jeżeli oba te zwolnienia zachodzą jednocześnie, tj. firma przekazująca odpady nie ma obowiązku prowadzenia pełniej ewidencji, a jednocześnie przekazuje odpady do sprzedawcy lub innego nieprofesjonalnego zbierającego odpady to będzie ona również zwolniona z wystawienia KPO. 

Oznacza to, że w tym szczególnym przypadku wytwórca odpadów nie musi rejestrować się do BDO. 

Podsumowanie + narzędzie do dodatkowej analizy pod kontem rejestracji w BDO

Kto nie musie się rejestrować w BDO — Brak obowiązku rejestracji w BDO dotyczy przede wszystkim wytwórców odpadów, którzy spełnią odpowiednie przesłanki przewidziane przez ustawodawcę. Nie muszą się również rejestrować w BDO sklepy, które wydają jedynie lekkie torby na zakupy z tworzyw sztucznych wymagane ze względów higienicznych lub przeciwdziałające marnowaniu żywności.

Jeżeli po przeczytaniu tego artykułu nadal masz wątpliwości czy rejestracja w BDO jest wymagana w Twoim przypadku, zachęcam do skorzystania z prostego narzędzia w postaci ankiety, która pozwala określić przesłanki do rejestracji w BDO. Ankieta BDO zawiera 8 pytań, a jej wypełnienie zajmuje mniej niż 3 minuty.